De podcast
Harry Starren in gesprek met Ebel Kemeling
Aflevering 1: Het Systeem de baas? Deel 1
Waarin we een aantal basiskenmerken van systemen tegenkomen, zoals hierarchie, de onvoorspelbare relatie tussen geheel en de delen, non-trivial machines, grenzen aan de groei, resilience, en waarom efficiency tot ellende leidt.
Denkers die langs komen zijn: Koestler, Meadows, von Foerster, Club van Rome, Little.
Aflevering 2: Het Systeem de baas? Deel 2
We bespreken overcapaciteit (slack), dubbelfuncties, waarom de natuur met standaardbouwstenen werkt, circulariteit, cradle2cradle, resilience (het vermogen om te overleven), waarom duurzame producten niet bestaan, autobesitas, waarom de energietransitie altijd 2 vooruit, 1 achteruit is, en waarom we onszelf met labels voor de gek houden, maar de markteconomie het probleem niet is.
De ideeën komen van Benyus, Meadows, Braungart, Jevons.
Aflevering 3: Waarom alles anders is als je denkt - deel 1
We spreken over waarom complexe adaptieve systemen je altijd verrassen. De vlinder van Lorenz, de neus van Cleopatra, korte en lange termijn, hoe systemen zich verzetten, of bezwijken, hoe je daarmee om kunt gaan, en dat het denken over de toekomst een vaardigheid is, die los staat van het waarheidsgehalte van een ‘voorspelling’. En waarom de onvoorspelbaarheid vraagt om meer flexibiliteit en niet om betere voorspellingen. Die kloppen meestal toch niet.
De denkers die we tegenkomen zijn onder andere Lorenz, Vonnegut, Kurzweil en Huxley.
Aflevering 4: Waarom alles anders is als je denkt - deel 2
Waarom ook slimme mensen zich laten verleiden te nauwkeurige ‘voorpsellingen’ te doen, hoe modellen gebruikt worden voor iets waar ze niet voor zijn, Covid, IPCC, het gebrek aan common sense, en waarom een gedachte goed kan zijn, maar niet als voorspelling gebruikt kan worden. En toch weer over efficiency en slack. en hoe moeilijk we het vinden om te snappen dat alle systemen overcapaciteit nodig hebben, waarom stabiele systemen vaak niet gelijk verdeeld zijn, en het nog best eens zou kunnen dat de energietransitie ten einde is.
Denkers die we tegenkomen zijn: Forrester, Meadows, Club van Rome, Quere, Little, Pareto.
Aflevering 5: De waan is zo gek nog niet - deel 1
We hebben het vandaag over delusions. Dat deze een positieve rol kunnen spelen, bijvoorbeeld in een cultuur (een collectieve waan). Dat culturen altijd wel ergens goed in zijn, en dus ook respect verdienen. En ook, dat culturen een package deal zijn, en je dus niet zomaar een kaart eruit kunt trekken en omruilen. Zoals nu wel veel gebeurt.
De denkers die we tegenkomen zijn Coontz, Shweder, Haidt.
Aflevering 6: De waan is zo gek nog niet - deel 2
We bespreken hoe vroeger natiestaten de ‘delusions’ managden, maar dat dat nu gebeurt door grote ondernemingen, de nuclear family, mad men, childless cat ladies, maar toch ook, dat conservatieve waarden misshcien ook wel respect verdienen. Dat ingrijpen in een cultuur een hachelijke zaak kan zijn. Of eigenlijk vraagt ieder systeem om terughoudendheid. En waarom better safe than sorry niet zo’n slimme uitspraak is. En de glijdende schaal richting het afpakken van vrijheden.
Denkers die we tegenkomen zijn Rushkoff, Coontz, Haidt en Shweder.
Aflevering 7: Economische modellen
We hebben het vandaag over bepaalde (oude) theorieen in de economie, zoals de cost disease van de overheid, de voorspelbaarheid van de learning curve, en of er nog goed functionerende markten bestaan. En dat ‘vraag’ ook een moreel concept is om consumenten verantwoordelijk te kunnen stellen voor hun eigen gedrag. Er is dus eerder te weinig markt dan te veel. En er zijn nieuwe nutsfuncties die gewoon weer terug moeten naar de publieke dienst.
Denkers die we tegenkomen zijn: Baumol, Wright, Walras, Say, Keynes.
Aflevering 8: Dan máák je maar zin
We bespreken waarom wat je niet zegt, toch veel betekenis kan geven, hoe betekenis afhangt van context en verwachtingen, en dan in onderhandeling tot stand komt. En hoe dat lijkt op hoe we waarnemen. Wat we zien komt in een interactie tot stand, en dat geldt misschien ook wel voor hoe het brein werkt
Denkers die we tegenkomen zijn: Paul Grice, Varela en Maturana, Hawkins.